Schakelen..........

Zo, weer al veel te lang gewacht met een blogbericht, heb ook geen excuses hiervoor, de dagen gaan echt open en dicht, heb eigenlijk altijd wel wat omhanden. Maar goed, om even terug te komen op de vorige blog, daarin vermelde ik de eerste rit door de sneeuw, die erg veel tijd koste om thuis te komen.
Zuivere fietstijd was iets langer dan 2 uur, maar ik reed van het werk weg na een 12uurs dienst op zondag, was overwerk trouwens, om 19.15h, en was pas thuis om 22.00h. Ik had onderweg de pech dat de ketting 2x tussen het grootste tandwiel en de spaken op de naaf viel. Dat kan normaal niet gebeuren, ik vond het ook eigenaardig, want de fiets schakelde perfect tot dan. Nou ja, ik had al eens aan de stelschroef gedraaid toen er wat geratel hoorbaar was. Dat draaien leek niet echt veel effect te hebben, en na 2x de fiets op z'n kant te hebben gelegd in die zware sneeuwbui om het kapje van de derailleur te schroeven, en de ketting weer op z'n plaats te leggen leek het me wel raadzaam om het spul eens aan een iets zorgvuldiger onderzoek te onderwerpen.
De stelschroef eerst eens bekeken, en daar bleek al waarom het schroeven weinig effect had: het touwtje van de trekbel dat aan de kabel van de achterversnelling vastgemaakt was, had een los uiteinde dat zich tussen de stelschroef gewurmd had en er voor zorgde dat draaien aan de schroef geen of nauwelijks effect gaf.
Het touwtje er uit gepriegeld, en dan de fiets met de achterzijde op wat blokken gezet zodat het wiel vrij kon draaien. Daarna zoon Teun erbij gehaald en uitgelegd wat de bedoeling was. Teun in de fiets en rondtrappen en op bevel schakelen. Eerst de ketting op het kleinste kransje achter, de kabelspanning controleren en dan afstellen. Ook de L-schroef zo versteld dat het niet meer mogelijk was om de ketting over de grootste krans te drukken. Lukte bijna, het schakelde in bijna alle versnellingen goed, maar ik had eigenlijk iets te weinig tijd, dus besloot de rest onderweg met de stelschroef die nu weer werkte verder fijn te stellen. Dat ging een paar dagen prima, daarna begon het weer met ratelen en overslaan van tandwielen.

Nou had ik al eens meer een derailleur afgesteld, en dat was nooit fout gegaan, dus ik begreep niet helemaal wat er aan de hand was.
Ik was nu alleen thuis dus met behulp van een paar stroppen de hele bobslee opgehesen aan de carport, zodat ik redelijk gemakkelijk de pedalen kon ronddraaien met de hand, nog bij de draaishifters kon in de fiets, en de stand van zaken kon bekijken bij de derailleur.

Bij goed bekijken van de derailleur viel me op dat er geen eindstopje op de kabel zat, en ook dat de kabel niet geheel op de juiste plaats leek te liggen. Goed bijlichten dan maar, en jawel daar viel me op dat de kabel over de halvemaanvormige begeleiding naar de bevestiging liep, terwijl er een gaatje zichtbaar was in het halvemaantje. Daar moest de kabel dus doorheen en dan bevestigen met de 5 mm inbus.

Vervolgens weer de hele afstelprocedure, nu zag ik ook wat er fout ging in de laagste versnelling. Als de ketting op het 36 kransje lag ratelde het vreselijk, als gevolg van klem zitten van de derailleurkooi tegen een randje van de body beneden, waardoor het bovenste wieltje te dicht tegen de krans kwam. Afstellen van de B-schroef hielp niet, de bovenzijde zat al te hoog, en kon niet lager komen door het randje beneden.
De constructie eens bekeken, en tot de conclusie gekomen dat ik dat randje goed kon weghalen zonder schade aan de fiets toe te brengen. Dus met de haakse slijper een randje van 7cm bij 8mm weggeslepen. Daarna dezelfde configuratie geschakeld, en inderdaad de kooi zakte ongeveer 1 cm onder het randje, en nu kon ook de B-schroef ingesteld worden. De hele schakelprocedure nog eens herhaald, en nu was de schakeling weer perfect! ( voor zover perfectie bestaat dan )

Het stuk waar het randje weggeslepen werd.

Nu kan de G-pully zakken en de ketting op spanning houden.

De kooi ligt geheel tegen de body in de laagste versnelling.

Alle 30 versnellingen konden geschakeld worden, net als toen ik het bobsleetje net gehaald had en uiteraard alles uitprobeerde. In sommige gebieden stond de kooi wel erg strak, en in andere hing de ketting  redelijk slap, maar alles werkte.

Voor de zekerheid in de achtermiddag nog even de blauwe bijbel geraadpleegd, het Park Tool Big Blue Bicycle Repairbook, en daar kwam ik erachter waarom de schakeling nooit helemaal in alle versnellingen even goed kon lopen. Op de bobslee is een SRAM XO 3x10 versnelling gemonteerd met een 12-36 cassette achter. Geen probleem voor de XO 10, die kan een 36 tandkrans schakelen, maar ik las ook dat je rekening moet houden met de totale capaciteit van je derailleur, die tenslotte voor een goede werking ten allen tijde de ketting op spanning moet houden met de G-pulley. In geval van de XO betreft het een lange slag derailleur, waarbij de afstand tussen de G-pulley wieltjes circa 8,5 cm is. Volgens de blauwe bijbel heeft een dergelijke derailleur een totale capaciteit van circa 45 tanden, wat berekend word op de volgende wijze: cassette achter 36 minus 12 = 24 tanden, kettingwielen voor 53-42-30 geeft 53 minus 30 = 23 tanden, dus totaal komt dat op 24 + 23 = 47 tanden, dus meer dan de totale capaciteit die max. 45 tanden is. Nou kon je volgens de blauwe bijbel daar iets over gaan, maar dan moesten bepaalde schakelgebieden vermeden worden. Die extremen zijn bij de meesten van ons wel bekend, het is uiteraard niet nodig om bv. 30x12 te gaan rijden, of 53x36, daartussen ligt een groot schakelgebied waar keuzes genoeg zijn. Bij velomobielen word meestal een wegcrankstel gemonteerd, en dit in combinatie met een terreincassette gaf deze uitkomst, daar had ik van tevoren geen rekening mee gehouden, maar op deze manier weer iets bijgeleerd.
Ik had zelf gevraagd om montage van een 10 speed, en ook om de grote spreiding op de cassette, ik kan later als de beenspieren goed aan het extra gewicht gewend zijn altijd overwegen om de cassette te wisselen naar bv 32-11 waardoor ik net onder de max. capaciteit kom, en toch de beklimmingen goed aan kan. Het 2 de tandwiel van boven is nu ook een 32, en daarmee kwam ik ook op de steilste stukken boven, uiteraard met iets harder op de pedalen duwen.
Maar goed, probleem was opgelost, er kon weer zorgeloos met de bobslee naar het werk gereden worden.
Dit hele verhaal was net voor ons lange weekend, dwz 3x12 uur op vrijdag, zaterdag en zondag, gevolgd door 2 "normale" 15.00h-23.00h middagdiensten op maandag en dinsdag. Na dit weekend volgt onze vrije week, vrij van woensdag tot woensdag, en dan weer aan de bak voor 4 weken. Dus op de donderdag voor dit weekend nog even uitproberen, een kort ritje van 44 km, en inderdaad alles schakelde prima.
De 12 uurs diensten overdag zijn tussen 07.00h en 19.00h, wat voor mij inhoud dat ik opsta om 04.00h, onze cairn-terrier uitlaat en eten geef, dan zelf ontbijt (standaard met 6 goed belegde bammetjes en een grote mok koffie) en dan de bobslee gereed zet, dus batterijen erin, infuuszak erin, velomobieltas met reserveonderdelen en rugzak erin en dan fietskleding aan. Uiteraard was er weer regen gemeld, dus de tour/racekap ging er ook op. Dan om 05.00h is het tijd om de Strada aan te trekken, zo noem ik het meestal, ik voel het meer als aantrekken als dan instappen, en de oprit af en naar beneden zoeven. Circa 06.20h rijd ik de fabriekspoort binnen, en gooi de natte fietskleding in het kleedlokaal in een plastic zak, ga douchen en trek werkkleding aan. De zak kleding gaat mee de fabriek in en gaat daar in de droogkast, zodat ik voor de terugreis droge kleding heb. Aflossen circa 06.45h, en dan wachten tot de aflossers komen om circa 18.50h, terug naar het kleedlokaal, werkpak uit, beetje wassen, fietskleding aan en om circa 19.15h de bobslee aantrekken en huiswaarts. Circa 20.30 thuis, fiets wegzetten, spullen eruit, slot eraan, batterijen aan de lader, douchen (heerlijk!!!) en hond uitlaten. Dan tv aan en film kijken samen met Ina en circa 23.30 gaan slapen.
Dat gaat dan zo 3 dagen achtereen, en gek genoeg voel ik me dan niet eens moe, de 2 middagdiensten zijn maar 8 uur en lijken voorbij te vliegen. In de middagdienst fiets ik weg rond 13.00h en ben terug thuis om ongeveer 00.30h, meestal op de terugweg lekker rustig op de weg.
Op weg naar de eerste middagdienst zelfs nog een nieuw record bergaf: 78,6  km/h! Gemiddelde deze rit kwam op 30,6 km/h wat ook sneller was dan ik ooit op de bukker haalde. En dit is nog steeds op de spijkerbanden, die niet echt licht lopen! Na de korte koude periode met de sneeuw ging de tempratuur naar 11 graden en begon het  ongeveer 2 weken continu te regenen, maar om nou die banden weer te wisselen zie ik niet zitten, voor je het weet word je verrast door vorst aan de grond en zeil je een bocht uit, dus gewoon doorrijden tot het voorjaar op die spijkers.
Tot nu toe geweldig tevreden met m'n keuze om een velomobiel te gaan rijden, ik fiets meer dan ik ooit eerder deed in het najaar, en daar was alles om begonnen.

Later meer.......... groeten, Adri.